Japon Görgü Kurallarını Biliyor musunuz?

Belki Japonya’ya gittiniz veya gitmeyi planlıyorsunuz. Belki de kısa bir süre önce buraya taşındınız veya bu ülkeye ilgi duyuyorsunuz.Japonca tavırlar anlaması zor karmaşıklıklarla dolu olabiliyor. Ama size vereceğimiz ipuçları size yardımcı olabilir.

Japonya’da bile olası bir mayın tarlasının olması, insanların nasıl davranması gerektiğine dair yüksek beklentilerin olmasına yol açar. Bu demek değildir ki sadece bir doğru yol var, ama burada umutla dolu bir yol var.

Japonların çok fazla bir beklentileri olmaması yabancılara güzel bir haberdir!

Beklentiler o kadar düşük ki Japonlar bazen yemek  çubuklarını kullanabilenlere veya birkaç basit  deyim söylendiğini duyduklarında bile yabancılara iltifat edebiliyorlar.

Bununla birlikte, dil ve kültürde belirli bir yeterlilik seviyesi gösterirseniz, o zaman bu eğri üzerinde daha az puan alacaksınız yani sizden daha fazlasını bekleyeceklerdir.

Bir pislik olmadığınız sürece, ayakkabılarınız üzerinde tatami paspaslarında yürümediğinizde, diğer insanları rahatsız etmediğinizde veya yasalara uyduğunuz sürece Japon halkının büyük çoğunluğu oldukça nazik olacaktır.

Ama şunu söyleyeyim: Ayak parmağını Japonca görgü dünyasına daldırmak ve kültüre daha derin girebilmek için çaba sarf etmek istiyorsun. Harika! O halde bir o kadar yardımcı ipuçları ve oldukça kolay görgü kuralları size yol gösteriyor, geriye bu yolu takip etmek kaldı!

BANYO YAPMAK:

Halka açık banyoya ya da kaplıcalara gittiyseniz, mayo giymeyin. Bazı ülkelerde sıcak mevsimdeyken mayo kullanırsınız, ama Japonya’da yabancılarla çıplaksın.

Küvete girmeden önce vücudunu yıkamalısın. Küvetteyken  kafanı suyun altına daldırmamalısın veya su sıçratmamalısın. Küvetten çıktıktan sonra, eğer suyun tedavi nitelikleri var ise suyun altına girip duş almanız tavsiye edilmez.

EĞİLEREK SELAM VERMEK:

Japonya’da insanlar birbirleriyle karşılaştıklarında, selam  verdiklerinde, birbirlerine veda ederlerken, tören sırasında, okulda dersin bitiminde ve başlangıcında, Şinto tapınaklarında eğilerek selam verirler. Eğer eğilerek selam verilen bir kültürde yaşamıyorsanız, Japonya’da bunun ne kadar çok olduğuna şaşırabilirsiniz.

İnsanların eğilmesi gereken birkaç farklı açı vardır. Bir  ofiste veya hizmet sektöründe çalışmadığınız sürece, muhtemelen 15-30 derecelik  açılar size yetecektir.

Eğer emin değil veya bununla rahat değilseniz, hafif bir baş eğimi siz tatildeyken, etkileşimlerinizin çoğunda, gayri resmi durumlarda size yeterli olacaktır. Selam verirken, ellerinizi yan tarafınızda ( veya o civarda)  ve sırtınızı düz tutun.

KARTVİZİTLER:

Birileri size kartvizit verdiğinde, iki elinizle kartı alın. Hem de eğer siz kartınızı birilerine verecek olursanız yine bu işi iki elinizle yapın.

Kartviziti aldıktan sonra bir an için bakın çünkü bu sadece cebinizde yer doldurmasından daha saygılı bir davranıştır.

Eğer birileriyle beraber masa etrafındaysanız, kartvizitlerinizi görebileceğiniz masada bir yere koyun. Oradan ayrılırken de kartlarınızı almayı unutmayın.

ÇUBUKLAR:

Tek kullanımlık çubukları dişlerinizle çekip ayırmayın. Çok nezaketsiz görünecektir. Rick Deckard gibi onları yontmayın.

Bir kase pirincin ortasına saplamayın. Çubukların pirinç bir kasede ayakta bırakıldığı bir Budist cenaze töreni gibi görünüyor.

Yahoo! Japonya‘dan alınan fotoğrafta görülebileceği gibi pirinç sıkıca paketlenmiş ve tamamen küresel, neden pirincin bu şekilde insanlara servis edilmediğini açıklıyor.

Çubukları yalamayın. Bunun adı, “neburibashi” (ねぶり箸) yani “chopstickleri yalamak.”

Yemeklerinizi veya noktalarınızı çubuklarınız ile karıştırmayın.

Yiyecekleri doğrudan bir çubuktan diğerine geçirmeyin. Nedeni ise bir başka Budiz cenaze töreni: Bir vücut yakıldıktan sonra, ailesi kemikleri çubuklar ile alır ve çubuktan çubuğa bir aile üyesine geçirir. Bu kemikler bir urn içine yerleştirilir.

Birbiriyle eş olmayan (uymayan) çubukları kullanmayın. Nedeni ise daha önce belirtilen cenaze töreni: Aile üyeleri kemikleri birbiriyle uyumlu olmayan çubuklar ile alır.

Eğer çubuk kullanamıyorsan, bu önemli değil sadece bir kaşık  veya çatal isteyebilirsin.

İÇMEK:

Diğer insanların içeceklerini dökün. Başkalarıyla yemek yiyorsanız veya içiyorsanız, içecek seviyelerinin farkında olun.

Eğer bira veya sake içiyorsan, içkilerini dökmeyi teklif  edebilirsin. Karşılığında seninkini dökeceklerdir. Bu, çay ve su gibi alkolsüz içecekler için de geçerlidir. Bunun iyi bir davranış  olarak kabul edilmesinin nedeni, başkalarına dikkat etmeniz gerektiğini  gösteriyor  olmasıdır.

YEMEK:

Tabağını tamamen bitir (her pirinç tanesine kadar). Bazı  kültürlerde tabağının tamamen  bitirilmemesi normal karşılanırken Japonya’da bunun insanların kaşını çatmasına neden  olabilir.

Trende bir şey yiyip içmeyin. Bu sadece kalabalık olan metro  veya şehir içi trenleri ile ilgili bir durumdur. İçeceğinizi dökebilir veya  yemeğinizin kokusu başkalarını rahatsız edebilir. İnsanlar hızlı trenlerde ve  uzun kırsal tren yolculuklarında yemek yiyor ve içiyorlar. İstasyonlar “eki ben”  (駅弁) yani “station bento” satıyorlar, bunlardan bir tane alın ve yanında çay veya alkol ile  birlikte yolculuğun tadını çıkarın!

Yemek yemeden önce ellerinizi yan yana getirin. Herkes “Itadakimasu” diyecektir, siz de söyleyin. Tam olarak “alçakgönüllülükle aldım” anlamına gelir. Tofugu’nun da işaret ettiği gibi “let’s eat(hadi yiyelim),” “Bon appétit(afiyet olsun),” veya “Thanks for the food(yemek için teşekkürler)” ile de karşılaştırılır. Yemeği bitirdikten sonra, yine ellerinizi birleştirerek “Gochisou sama” veya “Gochisou sama deshita” söylenir. Basitçe söylemek gerekirse, “yemek için teşekkürler” veya “bu bir şölendi” anlamına geliyor.

Sebebi ne olursa olsun, eğer bir şekilde Japon pilavını servis ediyorsanız, çanak içine sıkı ve mükemmel küresel tepe şeklinde koymayınız. Aksi takdirde bu şekilde bir servis cenaze törenlerindeki gibi olur.

Eğer birinin evine ziyarete gittiyseniz yanınızda küçük bir hediye götürün. Kurabiye veya kek bun için iyi bir tercih olabilir. 

Ev sahibi içecekleriniz için ise likör iyidir. Ülkenizdeki küçük hediyelik eşyalar da iyi olacaktır. Japonlar, birilerine bir şeyler verirken kullanabilecekleri şeyleri tercih ederler: sabun, havlu ve bunun gibi eşyalar.

İnsanlara ne zaman bir şey verecek olursanız, bir torbada veya bir kutuda olduğundan emin olun. Paketleme kültürü Japonya’da oldukça yaygındır: tek tek paketlenmiş kurabiyeler bir kutuya konulur ve o da bir kese kağıdına konulur. Paketlemenin karmaşık veya gösteri olmasına gerek yoktur; bir tutam çanta için yeterlidir. Paketlenmemiş veya kağıtta(hatta plastikte bile) çantalar almak hiç kimseyi rahatsız etmeyecektir, ancak bu genellikle yapılmaz.

Hediye aldığınızda veya birine verdiğinizde, iki elinizi de kullanarak bu işlemi yapın.

Teşekkür notları çok beklenen bir şey değil, fakat özellikle daha az yazılı kelime olanları ı Japonlar daha çok tercih ediyor. Japonya’da bulunduğunuz süre boyunca birisi özellikle size nazik ise, küçük bir hediye teşekkür etmek için uygun bir yol olacaktır. Japonca yazmak konusunda endişelenmenize gerek yok. Şükran tebrikleri evrenseldir ve eğer yurt dışında yaşıyorsanız, Japonların çoğu hala uluslar arası salyangoz postaları veya kartpostalları almaktan kaçar.

AYAKKABILAR:

Onları içeri al. Evlerin veya binaların içine girdiğinizde “genkan (玄関)” olarak adlandırılan giriş alanları mevcuttur. İşte orada ayakkabılarını çıkaracaksın. Ayakkabılarınızın yan yana dizilmiş olduğundan emin olun. Eğer küçük dolaplar var ise ayakkabılarınızı oraya koyun.

Ayakkabılarınızı çıkarttıktan sonra bazen orada terlikler olabilir, onları giyin. Eğer gireceğiniz odada tatami halısı var ise odaya girmeden önce terliklerinizi çıkartın. Tatami halısında sadece çıplak ayak ile yürüyebilirsiniz. Çünkü terlikler ve ayakkabılar, tatami halısına zarar verirler.

Tuvalete girerken çoğunlukla orada tuvalet terlikleri olacaktır, kendi terliğinizi çıkartın ve tuvalet terliklerini giyin. Tuvalete ev terliği ile girmeyin ve tuvalet terliğini de tuvaletten çıkarken orada bırakın.

Japonya’dayken delik çoraplar giymeyin, insanlar sizi eleştireceklerdir. Eğer yakın çevrede çocuk varsa defalarca size işaret edecektir.

DÖVMELER:

Onları saklayın, mümkünse, olabildiğince kibar şekilde. Japonya’da yazlar çekilmez olacaktır, yani bu mevsimde bunu yapmak mümkün olmayacaktır. Eğer işteysen veya oldukça muhafazakar bir ortamdaysan onları kapalı tut.

Sanayide, sporda veya sanat alanında çalışıyorsanız dövmelerinizi pek önemsemeyeceklerdir. Genellikle Japonlar bu konuda yabancılara karşı hoşgörülüdürler fakat hala önyargıları vardır.

TEŞEKKÜR ETMEK:

Bu “arigatou” veya “ arigatou gozaimasu” olarak söylenir. Eğer bunların söylemesi çok zor ise, sadece “Thank you” diyebilirsiniz. İnsanlar anlayacaktır çünkü “san kyuu  (サンキュー) ” “Thank you” anlamına gelen İngilizce bir kredi dilidir.

BAHŞİŞLER:

Japonya’da bahşiş vermezsiniz ve kimse de sizden beklemeyecektir.

TÜRBE VEYA TAPINAK ZİYARET ETMEK:

Türbeler Şinto dur. Buradaki kurallar Budist tapınaklarındakinden daha karmaşıktır. Türbelerde tanrıyı selamlarken alkışlarsınız ama tapınaklarda alkış olmaz.

kaynak: