Dünyanın eşsiz çeşitliliğinin bir yansıması olan kültürleri tanımak her zaman heyecan verici bir deneyim olmuştur. Geleneksellikten ödün vermeyerek, teknoloji ve fütürizmin zirvesini oluşturan tek ülke olarak nitelendirebileceğimiz Japonya ise, anime ve mangalarıyla eşsiz kültürlerini dünyaya tanıtma ve sevdirmede inanılmaz bir başarı elde ediyor. Her animede az ya da çok Japon kültürüne tanıklık ediyoruz ama aralarında öyleleri var ki hayranlık uyandırıcı köklü gelenekselliği ön plana alarak izleyicilerine bu zenginliğin kapılarını aralıyor. Listede sanattan mitolojiye kadar geleneksel Japon kültürünün çeşitli unsurlarını bir araya getirmeye ve olabildiğince her birini tanıtmaya çalıştık. Sizde kültürleri tanımanın daha keyifli bir yolunu sunan bu animelerle, Japon ruhunu anlamaya bir adım daha yaklaşmış olacaksınız.
Keyifli okumalar..
1| Shouwa Genroku Rakugo Shinjuu
Japonya’nın 2. Dünya savaşı sonrası sorguladığı geleneksel yapısının yenilik ile yaşadığı ikilemi, bizim kültürümüzde de bulunan meddahlık gibi tek kişilik teatral bir anlatı türü olan Rakugo’yu odağına alarak inceleyen bol ödüllü seri, daha ilk bölümden çok özel bir anime ile karşılaştığınızı hissettiriyor. Geleneğe, kültüre, sanata tanıklık ederken, karakterlerinin kalplere dokunan trajedileri ile iç dünyalarına dalacak ve gerçek ölçekte bir dizi izliyormuşsunuz hissiyatı yaşayacaksınız. Dram, tarih, josei türündeki iki sezonlu bu dönem animesi, Japon kültürünü gözler önüne sermesinin ve sosyolojik derinliğinin yanı sıra çizimleri, müzikleri, kurgusu ve karakterleriyle kısacası her yönüyle mutlaka izlenmesi gereken eşsiz bir başyapıt. Çekinmeksizin herşeye başyapıt kelimesinin dağıtıldığı günümüzde, kelimenin tam karşılığı olduğunu gönül rahatlığıyla söyleyebiliriz. Olgun bünyelerde tam karşılık bulabileceğine inandığımız, şimdiden modern bir klasik sayılabilecek bu seriyi mutlaka izleyin, hatta cebren ve hile ile olsa dahi mutlaka izletin bizce.
BÖLÜM: 13+12
ÖZET
Yakuza üyesi olan Yotarou, cezaevinden çıktığında aklında tek birşey vardır; yaşamını değiştirme kararı almasını sağlayan Rakugo ustası Yakumo Yuurakutei'nin çırağı olmak. Daha önce hiç çırak almayan Yakumo sensei, onu ilk soruşunda geri çevirmiş olsa da, çırağı olarak almayı kabul eder. Yotarou eğitimine hevesle başladığı sırada, ünlü Rakugo sanatçısı Sukeroku Yuurakutei’nin trajik ölümü sonrasında, Yakumo’nun vesayetinde bulunan Konatsu ile tanışır. Konatsu’da Rakugo sanatçısı olmak istemektedir fakat bir kadın için bu hiç de kolay değildir. Yotarou'nun Rakugo tarzının Sukeroku Yuurakutei'nin tarzına benzemesi, Yakumo ustayı ve Konatsu’yu geçmiş hatıralara götürür. Hatıralar canlandıkça Yakumo ve Sukeroku’nun dostluklarına, trajedilerine ve Rakugo’ya bir yolculuk başlar.
2| Sarusuberi: Miss Hokusai
Anime türleri inanılmaz çeşitlilik gösteriyor olsa da, biyografi türünde anime bulmak oldukça zor. Konu geleneksel Japonya ve kültürel öğeler olunca haliyle biyografi türünde animelere rastlama şansınız artıyor. Keiichi Hara yönetmenliğinde uluslararası festivallerde birçok ödül kazanan ve en önemli klasik Japon sanatçılardan, Ukiyo-e ressamı Katsushika Hokusai ve kendisi gibi Ukiyo-eressamı olan kızı O-Ei’nin hayatının anlatıldığı film, izleyicilerini 1814 yılının Japonya’sına davet ediyor. Katsushika Hokusai kimdir derseniz ‘Kanagawa’nın Büyük Dalgası’ belki birşeyler çağrıştırır. Her detayında bir incelik bulunan, inanılmaz bir görselliğe sahip buçok özel film, efsanelere konu olmuş babasının gölgesinde kalan özgür ruhlu kadın O-Ei'nin, insanın ruhuna dokunan hikayesiyle birlikte, Japon geleneksel resim sanatı Ukiyo-e’yi tarihinde keşfetme imkanı sunuyor. Ukiyo-e, biyografi ve birde Keiichi Hara imzası daha ne olsun sevgili okurlar.
BÖLÜM: 1
ÖZET
1814 yılının Japon başkenti Edo, her türden insana ev sahipliği yapmakta. Samuraylar, tacirler, soylular, köylüler, sanatçılar ve belki de doğaüstü varlıklara bile.. Şehrin sakinlerinden ikisi, ünlü sanatçı Tetsuzo ve 23 yaşındaki üçüncü kızı O-Ei. Tetsuzo’yu tüm dünya uzun zaman sonra Katsushika Hokusai olarak tanıyacak; hatta Renoir, Van Gogh, Monet ve Klimt gibi dev ressamları bile etkileyecek. Ama pek az kişi, ona tüm hayatı boyunca destek olan kızını bilir. İşte bu hikaye, Usta Hokusai’nin kızı O-Ei’nin bilinmeyen öyküsü..
3| Chihayafuru
2. Manga Taisho ve 35. Kodansha Manga ödüllerine layık görülen, Suetsugu Yuki’nin 2007 yılında yayınlamaya başladığı mangasından uyarlanan; spor, dram, josei türündeki dünyayı ‘karuta’ya aşık eden anime var sırada. Karakterlerin incelikle tasarlandığı, spor animelerinde karşılaştığımız abartıdan ve kahramanlıktan uzak, kaliteli çizimlere sahip bu seri kesinlikle kaçırmamanız gerekenlerden. Dünyaya karutayı tanıtan ve hatta Japonya’da bu spora duyulan ilginin yeniden artmasını sağlayan animenin konusu olan karuta; kesinlikle bir kart oyunundan çok daha fazlası; kültürün, edebiyatın, gelenekselliğin sporla birleştiği dünyada bir eşi daha olmayan bir oyun. Karuta şiirleri; Kamakura döneminde derlenen, en ünlü 100 şairin şiirlerinden oluşan, 100 şiirlik bir antoloji. Bu şiirleri konu alan başka bir animede listenin onuncu sırasında bulunuyor, orada daha ayrıntılı açıklayacağım. Oyuncunun amacı; bir okuyucu tarafından okunan ve bu şiirlerden oluşan kendi bölgesindeki kartları almayı başaran ilk kişi olmak ve en fazla karta ulaşmak. 2019 sonbahar sezonunda yayınlanmaya başlayan ve an itibari ile devam etmekte olan Chihayafuru 3 ile mest olduğumdan gönül daha fazla yazmak istiyor ama sözü Chihaya’ya hayat veren şiir ile bitiriyorum. “Kadim zamanların heybetli tanrıları bile Tatsuta Nehri’nin kızılını ve altından akıp giden suyunu duymamışlardır.”
BÖLÜM: 25+25+24
ÖZET
Çocukken tek hayali; model olan ablasının Japonya’da ünlü olduğunu görmek olan Chihaya Ayase'nin hayatı, karuta tutkunu sınıf arkadaşı Arata Wataya ile tanışmasıyla tamamen değişecektir. Geleneksel Japon '100 Şiir' antolojisinden ilham alan bu rekabetçi kart oyunu ile artık Chihaya'nın kendine ait bir hayali vardır. Sınıf arkadaşları Mashima Taichi'ninde aralarına katılmasıyla bu üçlünün dostlukları karuta sayesinde pekişecektir.
4| Hyouge Mono
2005-2017 yılları arasında yayımlanan, Yoshihiro Yamada’nın 2010 Tezuka Osamu Kültür Ödüllerinde ‘Mükemmellik’ ödülü kazanan mangasından uyarlanan Hyouge Mono, meşhur Sengoku Jidai dönemini çay seremonisi (Chadou) üzerinden betimleyen, politika ve estetiğin iç içe geçtiği, türüne az rastlanır animelerden biri. Japonya’nın Sengoku Jidai dönemi denince akıllara hemen iç savaşlar geliyor ama aslında sanat ve kültürün de inanılmaz gelişmeler gösterdiği bir dönem. Bu kanlı yüzyıl, dönemin tüm ünlü şahsiyetleri (Nobunaga-Hideyoshi-Tokugawa) ile birlikte absürd komedi tadında işlense de absürdlüğüne aldanmayın; felsefenin, estetiğin ve siyasetin derinliklerinde buluveriyorsunuz kendinizi. Kökeni Zen Budizmi’ne dayanan, Japon estetiğinde ana kavramlardan biri olan wabi-sabi felsefesinin, çay seremonileriyle birlikte nasıl bir Japon hareketine dönüştüğüne tanıklık ederken anlıyoruz ki, çay çok ciddi bir iş dostlar! Hyouge Mono’yu bir kaç cümleye sığdırmaya çalışmak gerçekten imkansız ama şunu rahatlıkla söyleyebiliriz bu anime gizli kalmış bir şaheser. Bu kısa değerlendirmeyi buraya kadar okumayı başarabildiyseniz; konu itibariyle animenin geniş kitlelere hitap etmeyeceğinide öngörmüşsünüzdür. Hatta sıkı bir anime takipçisine bile ağır gelebileceğini hatırlatıp, yetişkin veya yetişkin hissedenlerin tercih etmesini tavsiye ederiz.
BÖLÜM: 39
ÖZET
Japonya'nın Sengoku Jidai (Savaşan Eyaletler Çağı) döneminde geçen gerçek olaylar ve şahsiyetlerden esinlenilmiş anime, çılgın estet Furuta Sasuke’nin (Furuta Oribe) etrafında şekillenir. Furuta Sasuke, savaşta en az onun kadar çılgın dönemin en ünlü savaş lordu Oda Nobunaga'nın hizmetkarlarından biridir. Çay seremonilerini (Chado) ve maddesel arzuları kafaya takıp beklenmedik bir yaşamı kovalamaktadır. Oda Nobunaga ve entrikanın dibine vuran Hideyoshi Toyotomi ile yakınlaşırken, efsanevi çayustası Sen no Soueki'den çay üslubunu öğrenmekte ve aynı zamanda Furuta, Hyouge Mono yolunda ilerlemektedir.
5| Barakamon
Satsuki Yoshino’nun, 2008-2019 yılları arasında yayımlanan mangasından uyarlanan, 2014 yapımı Barakamon, iyashikei türünün sanırız en güzel örneklerinden biri. Anime, arka planda kökleri Zen öğretisine kadar dayanan geleneksel Japon sanat dallarından biri olan Shodo yani kaligrafiyi işlerken, yaşamdan kesitlerle yüzlere kocaman bir gülümseme kondurarak izleyicilerini sakin bir Japon adasına götürüyor. Tabi küçük yaramazları saymazsak sakin demek daha doğru olur. Anime mesaj verme kaygısını hissettirmeden, kaligraf Handa’nın kendini ve kaligrafisini bulma sürecinde, aslında izleyicininde kendi payına düşeni almasını sağlıyor. Serinin bu kadar sıcak ve doğal olmasına katkıda bulunmuş bir ilginç ayrıntı da çocuk anime karakterlerinin seiyuularının gerçekten çocuk olması. Shodo'yu tanıtırken, yürekleri ısıtan hikayesiyle bu anime, sonsuza kadar sürmesini isteyeceğiniz animeler arasına yerleşecek.
BÖLÜM: 12
ÖZET
Seishuu Handa; genç, yakışıklı, yetenekli bir kaligraf olsada narsist bir kişiliğe sahiptir. Seishuu; sergi müdürü ödül aldığı çalışmasını ‘özgünlükten uzak’ olarak nitelendirdiğinde, kendisini kaybederek şiddete başvurur. Bunun sonucunda babası tarafından, hem hatasından ders alması hemde sanatında kendi üslubunu bulması adına Tokyo’da alıştığı hayat tarzından tamamen uzak olan Goto adasına gönderilir. Bu sakin ada ortamında yeni ilham kaynakları bulmaya ve özgün stilini geliştirmeye kendini ikna eder. Ancak ada hayatı sandığı gibi sakin falan değildir. Özellikle Naru’nun başı çektiği gürültülü çocuk çetesi, fujoshi ortaokullu kızlar ve sürekli izinsiz eve giren aşırı samimi bir dolu insanla birlikte çalışmayı çok başaramasa da, küstah hattat beklediğinden çok daha fazlasını öğrenecektir.
6| 3-gatsu no Lion
Hachimitsu to Clover, Higashi no Eden gibi başarılı mangalara imza atan Umino Chika’nın, bir başka bol ödüllü serisi Sangatsu no lion (March comes in like a lion) shogi temalı, başarılı bir seri. Sosyal anksiyete, yalnızlık, depresyon ve zorbalık gibi ciddi bazı başlıkları ele almasının yanısıra sanatsal anlamda da göz dolduran anime, aynı zamanda izleyicilerini Japon satrancı olarak bilinen ‘shogi’ dünyasına davet ediyor. Japonya’nın geleneksel ve en önemli oyunlarından biri olan shogi, bildiğimiz satranca çok benzese de, satrançtan çok daha zor olan bir zeka ve strateji oyunu. Hatta Chika’da oyunun karmaşık olması sebebiyle shogi ustası Senzaki Manabu’dan yardım almış. 9x9 karelik bir tahta üzerinde 20’şer taş ile oynanan shogi’yi satraçtan ayıran ve daha kompleks olmasını sağlayan en önemli yönü, rakipten kazanılan taşların tekrar rakibe karşı kullanılabilmesi. Teması daha çok dram olsada, satranç sever biri olarak shogi oyunu ile tanıştırdığı için ayrı bir minnettarlık duyduğum animedir.
BÖLÜM: 22+22
ÖZET
Bir shogi dahisi olmasına ve genç yaşta profesyonel oyunculuğa ulaşmasına rağmen Rei Kiriyama, yalnızlıkla ve psikolojik sorunlarla boğuşmaktadır. Evlat edinildiği ailede yaşadığı sıkıntılar onu, on yedi yaşında Tokyo’da yalnız yaşamaya itmiş; hem profesyonel shogi oyuncusu olmanın getirdiği baskı, hemde erken yaşta gelen başarı sonucu yaşıtlarından ve herkesten soyutlanmıştır. Ancak Rei, Tokyo’ya gelmesinden kısa bir süre sonra kendini, zorlu hayat şartlarına rağmen yaşam sevinçlerini kaybetmeyen sevimli bir aileyle yakınlaşmış bulur. Geleneksel wagashi dükkanı işleten büyükbabalarıyla yaşayan Akari, Hinata ve Momo Kawamoto kız kardeşler, hayatı boyunca sahip olmadığı sıcak aile sevgisini ona tattırmaya kararlıdır. Kendi karmaşık duygularıyla başa çıkarak, bir yandan zihinsel olarak dayanıklılık gerektiren profesyonel shogi oyunculuğunu sürdürmeli, diğer yandan bu sıcak ailenin de yardımıyla diğerleri ile nasıl etkileşime geçileceğini öğrenmelidir.
7| Mononoke
Kendine has eşsiz özelliklere sahip Japon geleneksel kültürünün sanırız en önemli parçalarından biri de yokai-korku hikayeleri geleneği. Japon folkloründen beslenen bu doğaüstü hikayeler, alıştığımız korku türlerinden farklı olarak vahşetten ziyade zengin simgesellikle süslenmiş şiirsel bir anlatımla, sebep-sonuç bütünselliği içerisinde psikolojik gerilim deneyimi yaşatmalarıyla ünlü. Ayakashi: Japanese Classic Horror serisinin devamı olan 2007 yapımı anime; yokai türlerinden intikamcı ruhları yani mononokeleri ve Budizmin gizli öğretilerinden biri olan ‘Sammitsu’ (3 Sır) öğretisini işleyerek; vücudun, ağzın, iradenin sınırlarına ulaşıyor. Tabi serinin gözalıcı saykodelik görselliği de en az hikayeleri kadar eşsiz. Siz de korku ve iradenin sınırlarını bir sanat eseri formunda keşfetmek istiyorsanız Mononoke’yi kesinlikle kaçırmamalısınız. Ayrıca bağlantılı bölümleri olduğundan Ayakashi: Japanese Classic Horror animesini de unutmayın.
BÖLÜM: 12
ÖZET
Hikaye, Feodal Japonya’da mononoke adı verilen ruhlarla ilgilenen ilaç satıcısının etrafında gelişir. Kusuriuri adındaki bu gezgin ilaç satıcısı, bir dizi araç ve katana kullanarak kötü ruhları kovmaktadır. Doğaüstü güçler konusundaki engin bilgisi onun en büyük yardımcısıdır. Fakat mononoke’leri yok etmek için ‘3 Sırrı’ bilmelidir. Mononoke'leri; Form'unu (Katachi), ortaya çıkışındaki Hakikat'i (Makoto) ve normal olmayan davranışının ardındaki Gerekçe'yi (Kotowari) yani ‘3 Sırrı’ ortaya çıkardıktan sonra öldürebilmektedir.
8| Uchouten Kazoku (The Eccentric Family)
Konu Japon geleneksel kültürü olur da mitolojiye değinmemek olur mu sevgili okurlar? Yojouhan Shinwa Taikei’den (The Tatami Galaxy) tanıdığımız başarılı yazar Morimi Tomihiko'nun aynı isimli mangasından uyarlanan The Eccentric Family, isminden de anlaşılacağı üzere tuhaf bir ailenin tuhaf maceralarını konu alıyor. İçinde birçok metafor barındıran bu masalsı animenin, çağdaşları arasından sıyrılarak tuhaf bir eşsizliğe bürünmesini sağlayan da tam olarak Japon mitolojisi. Tabi belirtmekte yarar var, Japon mitolojisine yapılan atıfların Japon olmayan izleyicilerce yakalanması oldukça zor fakat şekil değiştiren tanuki, efsanevi tengu ve diğer tüm canlılara hakimiyet sağlayan ningen (insan) etrafında gelişen eğlenceli ve ihanetlerle dolu hikayesiyle doğaüstü formunu hafifletmeyi başarıyor. Bir de arkaplanlarının başarısı var ki P.A. Works eli değdiği belli oluyor. Detaylı Kyoto turu yaparken, nasıl geçtiğini anlamadığınız dakikalarda sakinliği yakalayacak ve çok ilginç bir mitoloji deneyimi yaşayacaksınız.
BÖLÜM: 13+12
ÖZET
Kyoto sakinleri üç farklı gruptan oluşmaktadır: İnsanlar, tengular ve tanukiler. Bir tanuki ailesinin üçüncü oğlu olan Shimogamo Yasaburou da kaygısız günlerini, yaşlı tenguhocası Akadama ile ilgilenerek, şekil değiştirip insanları gözlemleyerek ve Benten isimli gizemli bir kadınla uğraşarak geçirmektedir. Fakat bu huzur ve barış ortamına, acı bir olay gölge düşürmektedir: tanuki topluluğunun başı olan Yasaburou'nun babasının, Friday Fellows isimli bir insan topluluğu tarafından pişirilerek yenmesi. Shimogamo kardeşler insanlara yemek olmaktan kaçınarak, babalarının ölümünün ardındaki gerçeği ortaya çıkarmak için mücadele etmektedir.
9| Natsume Yuujinchou
Listenin yokai içerikli bir diğer animesi Natsume Yuujinchou, yedinci sırada bulunan Mononoke’den farklı olarak sıcacık hikayesiyle yokaileri bir korku unsuru olmaktan çıkararak, sevilesi yaratıklara dönüştürüyor. Japon kültür ve folklorünün ayrılmaz bir parçası olan yokailer birçok animede karşımıza çıkıyor hatta birkaçını eminim hepimiz sayabiliriz. Yuki Midorikawa’nın aynı isimli mangasından uyarlanan Natsume serisiyse; nerdeyse tüm yokai türlerini inceleyerek, çok eskilerden günümüze yansıyan insan ve yokai ilişkisinin, Japon toplumunun psikolojisini ve doğaya bakışını da nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor. Peki nedir bu yokai? Yokai; ‘doğaüstü varlıklar, hayaletler, şeytanlar’ı ifade eden genel bir kavram. Su kenarlarında yaşayanlar ayakashi, intikamcı ruhlar mononoke, goblinler mamono olarak adlandırılıyor ve hepsi birer yokai. Kötülük peşinde olanlar da var, şans getirdiğine inanılanlar da. Bazıları ise sadece yaramazlık yapmak istiyor. Siz de biraz hüzünlü ve çokça dingin bir ruh halinde, Japon yokai kültürünü tanımak istiyorsanız bu seriyi kaçırmayın.
BÖLÜM: 13+13+13+13+11+11
ÖZET
Ruhları görme yeteneği olan Natsume Takashi, bunu uzun zamandır sır olarak saklamaktadır. İnsanlar tarafından dışlanan, gördüğü hayaletlerle de arası pek olmayan Natsume'ye, günün birinde vefat eden büyükannesi Reiko'dan garip bir kitap miras kalır. Kitap, büyükannesinin ruhları hapsetmek için kullandığı bağlayıcı anlaşmalarla doludur ve şimdi de Natsume'ye aittir. Artık Natsume'nin yeni bir amacı vardır: Bu ruhların hepsini serbest bırakacaktır. Fakat birbiri ardına ortaya çıkan varlıkların hepsi ona karşı dost canlısı davranmayacak, hatta birçoğu intikam peşinde olacaktır. Buna rağmen Natsume, yardım etmeye kararlıdır.
10| Chouyaku Hyakuninisshu: Uta Koi.
Kalbimizi çalan Chihayafuru serisi izlenilen dönemde hemen her bünyede şöyle bir reaksiyon ortaya çıkıyor: Karuta nedir ve benzer başka bir anime var mıdır. İşte bu dönemde karşıma çıkan ve 100 şiir antolojisini konu alan anime Chouyaku Hyakuninisshu: Uta Koi var sırada. Kamakura döneminde yani 12. yüzyılda yaşayan ünlü şair ve antolojist Fujiwara no Teika tarafından derlenen ‘Ogura Hyakunin Ishuu’, yani 7. ve 13. yüzyıllar arasında en ünlü 100 şairin şiirlerinden oluşan; 43’ü aşk, 16’sı sonbahar, 6’sı ilkbahar, 4’ü yaz ve 6’sı kış hakkında 100 şiirlik bir antolojidir. Şairler; imparatorlar, rahipler, generaller gibi, tabiki o yüzyıllarda her medeniyette görüldüğü üzere, eğitim alabilme şansına sahip soylu sınıftan oluşuyor. Kei Sugita’nın mangasından uyarlanan, 2012 yapımı animede özellikle aşk şiirlerini odağına almış ve her bölümde bu şiirlerin öykülerine yüzyıllar öncesine götürüyor bizi. Animasyon olarak pek tatmin edici sayılmasa da, bir miktar mizah ile birlikte farkına varmadan şairane romantizmin içine çekiliyorsunuz. Geleneksel Japon şiirleri hakkında daha fazla şey öğrenmek istiyorsanız doğru animedesiniz.
BÖLÜM: 13
ÖZET
Japon geleneksel kart oyunu Karuta’nın, 100 şiirlik ‘Ogura Hyakunin Ishuu’ şiir antolojisinden, antolojiyi derleyen Fujiwara no Saide (Fujiwara no Teika) sesiyle ve çapkın şair Ariwara no Narihira’nın şiirlerinin de aralarında bulunduğu 12 aşk şiirinin öykülerine odaklanıyor. Her bölümde farklı aşk hikayelerinden yola çıkarak şiirlerin derinliklerine yolculuk edeceksiniz.
11| Kono Oto Tomare!
Okul kulubü temalı birçok animede, tutkunu oldukları çeşitli başlıkta gençlerin hayallerine şahit olduk. Fazlasıyla işlenen bir tema olmasına rağmen, Koto’nun kulakları şenlendiren enfes ezgilerinin de katkısıyla, Kono Oto Tomare kalplerimizi çalmayı başardı. Her iki sezonu da 2019’da yayınlanan ve Sakura Amyū'nun aynı isimli mangasından uyarlanan anime, geleneksel Japon yaylı enstrümanı olan Koto meraklısı gençlerin ulusal yarışmaya giden yolculuğunu konu alıyor. Koto; aslen 7. yüzyılın sonlarında Çin’den gelmiş olsada, Japonya’ya özgü orijinal değişimler geçirerek yüzyıllar boyunca Japon geleneksel sanatının önemli parçası olmuş mistik bir enstrüman. Yalnızca Koto için bile tavsiye edebileceğimiz animenin işlenişindeki başarısı, görsel eksikliklerini de fazlasıyla kapatıyor. Kulakları şenlendiren bu animeyi kaçırmayın bizden söylemesi.
BÖLÜM: 13+13
ÖZET
Eski üyelerinin mezun olması ile Tokihise Lisesi Koto kulübü, bu geleneksel Japon enstrümanıyla ilgilenen herkesi kabul edecek duruma gelmiştir. Suçlu olduğu düşünülen ama yetenekli bir üye kaydolduğunda, takım olarak uyumu yakalamak sandıkları kadar kolay olmayacaktır. Yeterli zaman ve şaşırtıcı yetenekleri sayesinde belki de jürinin önünde bu rengarenk takımın bir şansı olabilir.
12| Hikaru no Go
Mangasının yayınlandığı 1998-2003 yılları arasında 25 milyondan fazla kopya satarak, bir nesile go oyununu sevdirmiş bir anime var sırada. “Gençler artık go ile ilgilenmiyor” serzenişlerinin Japonya’yı darladığı yıllarda, adeta hem Japon gençlerine hem dünyaya go’yu sevdirme misyonu yüklenen anime, yoğun bir teknik anlatımla ve hatta tarihin derinliklerine kadar inerek oyunu işliyor. Tahta üzerinde oynanan iki kişilik bir zeka ve strateji oyunu olan go; 2500 yıllık bir geçmişe sahip. Çin kökenli olmasına rağmen, altın çağlarını hep Japonya’da yaşamış. 19 yatay ve 19 dikey kesişen çizgiden oluşan bir tahta üzerinde 181 adet siyah, 180 adet beyaz taş ile oynanıyor. Oyunun nasıl oynandığına dair birçok anlatım ya da uygulama mevcut. Bunu söylüyoruz çünkü 75 bölümlü bu animeyi izledikten sonra hiç oynamadıysanız bile oynamak isteyeceğinizi garanti edebiliriz.
BÖLÜM: 75
ÖZET
12 yaşındaki ortaokul öğrencisi Hikaru Shindo, büyük babasının eşyalarını karıştırırken bir 'go' tahtası bulur. Üzerindeki kan lekelerini silmeye çalışırken bir hayalet ortaya çıkar. Hayaletin adı Sai Fujiwara'dır. Heian döneminde, imparatorun iki 'go' öğretmeninden biridir. Diğer hoca Sai'i saraydan attırmak için onu maça davet eder. Maç esnasında diğer hoca hile yaparken Sai'ye yakalanır. Ama bunu söylemesine fırsat vermeden Sai'yi hilebazlıkla suçlar. Sai saraydan atılır. Başka yapacak hiç bir şeyi kalmayan Sai, intihar eder. Sai, kendi yaşamında elde edemediği ‘kami no itte’i, Hikaru sayesinde elde etmeye çalışacaktır.
13| Hanasaku Iroha
P.A. Works stüdyosunun onuncu yıl dönümü için yayınlanan orijinal anime Hanasaku Iroha, basit bir konusu olmasına karşın göz alıcı arka planlarla süslenmiş kaliteli bir animasyona sahip. Tabi bu listeye alınmasını sağlayan ana etken Japon kültürün önemli bir parçası olan Ryokan’lar, yani kökenleri 8. yüzyıla kadar dayanan geleneksel Japon hanları. Modern otellere göre çok daha pahalı olan Ryokan’ların en belirgin özellikleri ise; yukata giymiş ziyaretçiler, tatami ile döşenmiş zemin, fusuma yani kayar kapılar, futon yataklar, eğer doğal kaynak sularının yakınlarında ise onsenler.. Kısaca geleneksel Japonya denince akla gelen her şey diyebiliriz. İçinizde bir Ryokan’da konaklama isteği uyandıran bu başarılı animasyon, sizi geleneksel Japon kırsalında bir gezintiye çıkaracak.
BÖLÜM: 26
ÖZET
Tokyo’da sorumsuz annesi ile birlikte yaşayan 16 yaşındaki Ohana Matsumae henüz geleceğine dair hiçbir karar vermemiş enerjik bir kızdır. Annesi, sevgilisinin borçları yüzünden şehri terk etmek zorunda kalınca, Ohana’yı kırsal alanda yaşayan büyükannesinin yanına yollar. Büyükannesi Japon kırsalında, Kissuiso adında tarihi bir han işletmektedir. Ohana yol boyunca handa bir peri masalı yaşayacağını düşünürken, büyükannesinin ne kadar despot olduğundan bihaberdir. Handa kaldığı süre boyunca, çılgın Kissuiso personeliyle aynı şartlarda çalışmaya ve yeni okuluna uyum sağlamaya çalışan Ohana’yı,ilginç insanlarla dolu yepyeni deneyimler beklemektedir.
14| Nitaboh
Listenin ikinci biyografisi, Edo döneminin sonlarında eskiden yeniye geçiş sancısı çeken Japonya’da, geleneksel Japon telli çalgısı shamisen’e yeni bir teknik ve Tsugaru shamiseni hediye eden, kör müzisyen Nitaro Akimoto'nun (1857-1928) hayatına odaklanıyor. Senaryosu ve yönetmenliği Akio Nishizawa’ya ait olan film, animasyon tekniği açısından seçkin bir örnek olmasa da, hikaye anlatımında ve müzikal anlamda oldukça başarılı. Gözlerden kaçmış olabileceğini düşündüğümüz bu anime ile, harika müzikler eşliğinde ilham verici bir hayat hikayesine tanıklık edeceksiniz.
BÖLÜM: 1
ÖZET
Genç yaşta geçirdiği bir hastalık sonucu Nitaroh, görme yetisini kaybetmiştir. Bir zamanlar annesinin kullandığı Shamisen ile kendisi gibi görme yetisini yitirmiş Shamisen ustası bir gezginden temel eğitimini alır. Böylece Nitaroh, eski ve yeni arkadaşlarıyla birlikte kaderinin belirleneceği bir yolculuğa çıkar.
15| Kabuki-bu!
Adından da anlaşılabileceği üzere Kabuki’yi konu alan, bir başka okul kulübü animesi listede yerini alıyor. Kabuki; Noh draması ve Bunraku ile birlikte Japon tiyatrosunun üç popüler dramatik formundan biri. Japonya’nın, tarihi çok eski asırlara dayanan gösteri sanatlarından biri olan Kabuki; müzikli, danslı, beceri ve ustalık isteyen yaratıcı bir performans dalı. Kumadori denen cesur makyajlar, shamisen, flüt ve davullar eşliğinde danslar, dramatik dialoglar ve Onnagatalar bu dalın en belirgin özellikleri. 1600’lü yıllarda kadınların sahneye çıkması yasaklandığı günden bugüne bu katı gelenekten taviz vermeyen Kabuki tiyatrosu, yalnızca erkeklerden oluşuyor ve haliyle erkek oyuncular tarafından canlandırılan kadın karakterler yani Onnagata’lar ortaya çıkıyor. Animenin ana karakteri Kurogo Kurusu’da işte tam olarak bu yasağı deliyor. Lafı daha fazla uzatmadan sanat ile ilgili içerikler ilginizi çekiyorsa bu animeyi izlemenizi öneririz.
BÖLÜM: 12
ÖZET
Seri müzik,tiyatro ve dansı birleştiren geleneksel Japon dans-tiyatrosu olan Kabuki etrafında döner. Liseye başlayan Kurogo Kurusu, küçük yaşlarından bu yana büyükbabası tarafından kendisine sevdirilen Kabuki’nin büyük hayranıdır. Öğrencisi olduğu lisenin bir drama kulubü olmasına rağmen, Kabuki kulubünün olmaması onu deli etmektedir. Çözümü ise kendi Kabuki kulubünü kurmakta bulur. Kulubü kurabilmek için gönüllü öğrencilere ihtiyacı vardır ama yüzlerce yıllık geçmişe sahip ve katı kuralları olan bu sanata ilgi çekmek pekte kolay değildir. Fakat karşılaştığı zorluklar onu bu tutkusundan caydırmaya yeterli değildir aksine kulüp üyelerinin içindeki Kabuki tutkusunu alevlendirerek kendi performansını sergileyeceği güne kadar çok çalışmaya kararlıdır, katı kuralları biraz bükme pahasına olsa bile!
16| Karakurizoushi Ayatsuri Sakon
Senaryosu Masaru Miyazaki’ye ve çizimleri ise Takeshi Obata’ya (Karakter tasarımı: Death Note, Bakuman) ait gizem, korku türlerindeki aynı isimli mangadan uyarlanan Karakurizōshi Ayatsuri Sakon, müzikli kukla tiyatrosu Bunraku’yu odağına alıyor. Fakat kukla tiyatrosu denince, çocuklar için yapılan oyunlar aklınıza gelmesin. Japon geleneksel kukla oyunu Bunraku, tarihi olaylara dayalı ve genelde sosyal yaptırımlarla insani duygular arasındaki çatışmayı (giri ve ninjo) konu alan, dünyanın en zorlu kukla sahne performanslarından biri. Uğruna Chikamatsu Monzaemon’un eserleri de dahil olmak üzere birçok edebi şaheserin yazıldığı ve özel müziklerin bestelendiği Japonya’da hala büyük saygı duyulan bir sanat türü. Animede ne kadar Bunraku bulacağınız tartışılır fakat Bunraku'yu merak ettirmesi bile yeterlidir diye düşünüyorum.
BÖLÜM: 26
ÖZET
İnanılmaz utangaç ama yakışıklı olan Sakon Tachibana, ünlü Bunraku kukla ustası Saemon Tachibana'nın tek torunudur. Sakon’un en sevdiği kuklası ve en yakın arkadaşı olan Ukon ise, Meiji döneminde ünlü Unosuke Koizume tarafından yapılmış bir çocuk kukladır. Sakon’un tam tersine Ukon kaba ve arsızdır. Bu uyumsuz ikili birlikte korkunç cinayetleri aydınlatmak üzere türlü maceralara atılacaktır.
BONUS| Thermae Romae
Anime severlerin çok iyi bildiği Japonların hamam tutkusunu, aslında bizim de pek yabancısı olmadığımız hamam kültürü ile her zaman absürd komedi tarzında karşılaştırma fırsatı bulamıyoruz. Kulağa saçma geliyor olsada Therma Romae sınırları dahilinde kaliteli bir derinliğe sahip. Mari Yamazaki’nin 3. Manga Taisho ve14. Tezuka Osamu Kültür ödülü sahibi aynı isimli mangasından uyarlanan komedi türündeki Thermae Romae, flash animasyon formatında bir anime. Grafiksel anlamda basitliği ayrıca absürd mizahına katkıda bulunmuş diyebiliriz. Listeye almak konusunda kararsızlık yaşatan bu üç bölümlü anime, kültürel karşılaştırma imkanı vermesi açısından farklılık arayanlara tavsiye edilebilir. Ayrıca bir de uzun metrajlı film uyarlaması mevcut.
BÖLÜM: 3
ÖZET
Thermae Romae, milattan sonra 2. yüzyılda yeni fikirler üretmekte zorlanan mimar Lucius'un,şans eseri günümüz Japonya'sı hamamında karşılaştığı ilginç yeniliklerden esinlenip, modern fikirlerini antik Roma'ya taşıyarak zengin ve ünlü olmasının hikayesini anlatıyor.
Yorumlar
0 comment